Hartstochtelijk aanwezig ZIJN
En dan begin ik zomaar
te huppelen als een kind.
en ik verander in een boomblad
dat zo hoog opwaait
dat ik de mond van de zon kus
en oplos
– Hafiz
Zoektocht naar geluk
Wat wij allemaal delen is onze zoektocht naar geluk. Ieder mens, overal ter wereld, wil vrij zijn en gelukkig zijn. Het verlangen naar geluk neemt ons mee op een groot avontuur en we gaan op zoek. We zoeken het geluk overal, en we zoeken het in ervaringen.
Maar wat mij fascineert is: vinden we het daar ook? We zoeken het in werk of ontwikkeling, carrière of rijkdom, bezittingen, in een mooie liefdesrelatie, we zoeken het in spirituele verlichting. We zoeken het daar, want we denken dat dát ons gelukkig zal maken.
Met andere woorden, we zoeken het buiten onszelf, in een situatie of omstandigheid waarvan we denken dat die ons geluk gaat brengen. Zelfs degenen die zware ontberingen ondergaan, een uitzonderlijke prestatie leveren of hun leven wijden aan een moreel, politiek of groots ideaal, doen dit omdat ze verwachten uiteindelijk geluk te ervaren.
Maar wat is geluk? Deze vraag fascineert me al van jongs af aan, en ik ging op zoek. Ik zocht en vond iets wat ik graag wil delen. Hieronder deel ik een fragment uit mijn tweede boek, waaraan ik nu schrijf: Hartstochtelijk aanwezig ZIJN.
DIT lijkt niet genoeg te zijn
Laten we gelijk naar de kern gaan: DIT lijkt niet genoeg te zijn. We lijken hier maar niet tot rust te kunnen komen. De meeste mensen zijn hun leven lang onderweg en hebben hun leven zo ingericht dat er geen plaats is voor de bezinning op geluk. Er is geen plaats voor rust en stilte en om dieper te kijken in jezelf, om te ontdekken wat je bent. We zijn voortdurend iets aan het doen of aan het veranderen. We zijn bezig om de controle over ons leven te houden – en voor veel mensen is het leven over-leven.
Al van jongs af aan horen we dat we succesvol moeten worden en de regie moeten pakken. Dat we moeten groeien, dat we iets moeten bereiken, dat we een beter mens moeten worden. Dit geeft spanning en verkramping, want we lijden er vooral onder dat we ons leven maar niet op de rit krijgen.
Regie en controle houden
We hebben het idee dat we regie en controle moeten houden over ons leven. We zijn onderweg naar ‘iets’. Wat dat is, dat weten we niet, maar alles is beter dan dit gevoel – dit besef dat we het ten diepste niet weten. Alles is beter dan het besef dat we geen houvast hebben in het leven.
Als we dieper gaan kijken in de realiteit, dan bestaat regie alleen maar in ons denken. Regie over het leven bestaat helemaal niet. We hebben geen controle en geen houvast – en dat is voor het ego ondraaglijk. We hebben geen controle over onze emoties, of over de gedachten die verschijnen.
Wel kunnen we regie houden over onze manier van waarnemen, en op een andere manier leren omgaan met situaties en gebeurtenissen. Vanuit onze identificatie met het ik zullen we lijden. Maar als we ons referentiepunt verleggen naar onze essentie, als bewustzijn, dan is er onmiddellijk een andere mogelijkheid. De mogelijkheid om rust te ervaren. Vrijheid. Een vrede die vrij is van de omstandigheden. Een mogelijkheid om vrij te zijn van lijden.
De mens lijdt het meest om wat hij vreest.
We maken ons drukker over wat er mogelijk zou kunnen gebeuren dan over de werkelijke situatie.
Hier komen we op het cruciale punt: we lijden niet als mens vanwege onze ervaringen en de gebeurtenissen die ons overkomen. We lijden vooral aan onze gedachten en gevoelens over die ervaringen en gebeurtenissen. We lijden het meeste aan wat we vrezen. We lijden onder ons verzet tegen het leven, tegen het mens-zijn en kwetsbaar zijn. Ondanks verlies, gemis, angst, woede, rouw opent zich in de verlichte staat een ander perspectief: het besef dat je essentie vrij is van lijden.
Zoektocht naar vervulling
In onze behoefte aan controle en regie over ons leven, gaan we voortdurend op weg. We zijn op zoek naar iets anders. Naar méér. Er moet iets bij, voordat we gelukkig kunnen zijn. Of er moet iets af. Iets moet anders dan dit – mijn leven.
Kijk maar naar anderen, zeggen we. Zij hebben het beter dan ik. Ik wil nog dit of dat bereiken. Als ik dát heb bereikt, dan zal ik gelukkig zijn.
Deze zoektocht gaat oneindig door en komt op duizenden manieren tot uitdrukking. We zoeken materiële dingen in de wereld – en die hebben we ook nodig: een huis, geld, werk, status, een relatie, plezier. Meer dingen, meer veiligheid. We willen iemand worden in deze wereld en ons leven laten slagen.
Maar heel veel mensen leven in uitgesteld geluk: Straks – als ik dit of dat heb bereikt – dan zal ik gelukkig zijn. Of als ik dit bezit heb verkregen. Of als ik de perfecte partner vind. Of als ik minder ga werken of met pensioen ga.
Gelukkig kun je niet worden. Gelukkig kun je alleen ZIJN.
Wat we hier uit het oog verliezen, is dat we geluk zoeken in de toekomst en het koppelen aan een ervaring: een persoon, een situatie, een gevoel. Maar we zien over het hoofd dat we niet hier zijn – in dit moment. En dat geluk dan niets anders is dan een ervaring die komt en gaat.
Ook op spirituele weg kun je verdwalen
Nu kan het zijn dat je ook gaat zoeken in de wereld van de spiritualiteit. Geluk is mogelijk in de vorm van verlichting. Maar ook hier kun je eindeloos blijven zoeken. Veel spirituele leraren bieden technieken en methoden om gelukkig te worden – maar hoe meer je je best doet, hoe minder gelukkig je bent.
Gelukkig zijn is geen methode. Gelukkig worden kent geen stappenplan.
Misschien ben je al blij als je af en toe een moment van geluk ervaart – en dat valt je dan toe.
In mijn eigen zoektocht naar geluk realiseer ik me nu dat ik het totaal over het hoofd zag.
Ik begreep pas wat ik over het hoofd zag, toen ik zag dat afhankelijk zijn van een gevoel dat komt en gaat en weer verdwijnt, nooit vrij is – en niet het geluk was waar ik werkelijk naar zocht.
Als je tegen de zoeker zegt: ‘Dit is het. Stop hier.’ Dan ontstaat er bij de meeste mensen een frons, een vraagteken: “Dit kan het toch niet zijn?” “Dit lijkt totaal niet op wat ik verwacht of heb gelezen over verlichting of bevrijding.”
Toch wist ik – ik had het ervaren in meditatie – dat er in mij een vrede was en een geluk die totaal is en vervuld van zichzelf. Een vrede en rust die totaal vrij is van elke ervaring en vorm die verschijnt.
Geluk als herkenning van je ware aard
Het goede nieuws is: dit geluk is binnen handbereik. Geluk hierin is de herkenning van je ware aard als bewustzijn – en heeft niets te maken met een fijn gevoel. Het kan wel een feest van herkenning zijn als je dit ziet.
Nu begrijp ik dat onze zoektocht naar geluk vergelijkbaar is met de golf en de zee. Deze metafoor wordt vaak gebruikt om aan te duiden wat we over het hoofd zien.
We zijn als de golf die ernaar verlangt om terug te vallen in de oceaan van geluk.
En hoezeer de golf zijn best doet, hoe moeilijker het golf-zijn is.
De golf is altijd al honderd procent water geweest. De golf is altijd al nat geweest.Je bent al doorweekt, doordrenkt van je essentie. Je bent al thuis en nooit afgescheiden van de oceaan van vrede en liefde. Je bent alleen maar op zoek gegaan, weg van jezelf. Op zoek naar thuis.
Je bent zowel de golf als de oceaan. Nooit afgescheiden van thuis, van de bron.
De zoeker zegt: waar is het? Waar vind ik het?
Je bent als een vis op zoek naar de zee. De waarheid zegt: je zwemt erin.
Thuis zijn
Dit verlangen om thuis te zijn, speelde zich af buiten jezelf. Juist dit verlangen sneed je af van het gevoel van thuis zijn. Van de realisatie dat dat wat je zoekt, er al is. Datgene waar je naar verlangde, is hier. Recht voor je neus. Het is hier en nu, in de directe ervaring van ‘Ik ben’. Dít is het.
Wat je zoekt, dat ben je al.
Wat je verlangde, was de verdwijning van het verlangen en een duik in het leven zelf.
Geef dat al je aandacht – nú. Als het je lukt – voor een paar seconden – om zonder idee, zonder verlangen en zonder houvast te zijn, dan is de zoeker er niet meer. En als je je hier regelmatig van bewust bent, dan lukt het je ook wanneer het wat heter wordt onder je voeten, als er stress of emotie ontstaat, om terug te keren naar dit moment.
In dit moment vindt je hele leven plaats – en ben je hartstochtelijk aanwezig. Waarin je weet dat je ten diepste vredig bent. Je bent al thuis.
Over Maaike
Ik begeleid mensen terug naar de rust, innerlijke vrijheid en het geluk in zichzelf als coach. Daarnaast geef ik yoga- en meditatielessen en organiseer ik stiltedagen en retreats. Sinds twee jaar heb ik een jaargroep in Sneek en online coachingsgroepen waarin we gezamenlijk optrekken en elkaar inspireren op dit pad van zelfonderzoek en bewustzijnsontwikkeling om te leven vanuit innerlijke vrijheid.
