Flow is onze natuurlijke staat van zijn. Kijk eens naar kleine kinderen. Ze zijn niet verkrampt. Ze zijn aanwezig in het moment en hebben heel veel levensenergie. In de flow-staat val je samen met je natuurlijke energie, met je talent en de natuurlijke bewegingen die er zijn. Je doet waar je plezier in hebt en gaat erin op.

Flow is een bewustzijnstoestand en staat van zijn, waarbij je opgaat in wat je doet en waarbij je heel dicht bij je essentie blijft. Je bent zo aanwezig in het moment, dat je zelfbewustzijn op gaat in de omgeving. Mihaly Csikszentmihalyi (1990) wordt vaak aangehaald in de sportwereld of het bedrijfsleven. Enkele geïnterviewden in zijn boek spraken over een “onbewuste kracht/ stroom die hen meevoerde”.

Als je flow ervaart is er rust, helderheid, energie. Flow wordt dus gekenmerkt door de volledige aandacht en energie. Je verliest je besef van persoonlijk zelf. 

Deze staat van zijn geeft een geluk. Er is minder tot geen besef van ruimte en tijd. Er is een oneindige bron van energie.  Je bent in contact met de bron.

Veel mensen zitten echter in de overlevingsmodus en zijn geprogrammeerd om te presteren en iets te moeten doen. Als we langdurig hard werken komen we in een ‘staat van zijn’ waar het sympatischische deel van ons zenuwstelsel actief is en we niet zo makkelijk meer kunnen ontspannen. Dit is het deel van het zenuwstelsel dat je helpt bij actie, presteren en overleven. We staan voortdurend ‘aan’.

Ik weet zeker dat ik vroeger veel meer in deze modus zat. En elke moeder met jonge kinderen zal dit ook herkennen. Ik had dan wel veel energie, maar ik ging eigenlijk op adrenaline en stresshormonen. Door werk- en prestatiedruk maakt je lichaam steeds weer adrenaline en cortisol aan. Je denkt dat je heel veel energie hebt, maar in de rust of op vakantie valt je energie ineens weg, krijg je hoofdpijn of voel je je niet fit.

Fysieke aspecten van flow

Je lichaam een goede barometer. Ben je met de juiste dingen bezig dan zal je lichaam ontspannen aanvoelen. Je ervaart zachtheid en ruimte in je lichaam en gevoel van verbinding met jezelf en de wereld. Zit je in de overlevingsstand of leef je vanuit je hoofd, dan zul je dat fysiek gaan voelen in de vorm van spanning die wordt vastgezet, een gevoel van verdoving of hyperalert zijn. Je lichaam maakt steeds weer adrenaline en cortisol aan.

De sympathicus, dat deel van je zenuwstelsel dat gericht is op het signaleren van gevaar blijft actief. Klaar om je te verdedigen, op naar het volgende doel. Als je deze energie niet kwijt kunt, reageert je lichaam fysiek. De sympathicus kan zijn energie niet uitwerken. Zoals vechten of vluchten). Dan gaat het zenuwstelsel in de bevriesmodus. Het bindweefsel in je lichaam spant aan en er kunnen fysieke klachten ontstaan.

De natuurlijke ‘fabrieksinstelling’ van je lichaam is ontspannen. Het parasympathische zenuwstelsel (de ventrale vagus hart-hoofd verbinding), is actief als je je veilig en gedragen voelt. Je lichaam herstelt en heelt vanzelf in deze toestand, net als wanneer je slaapt. . Zo was je toen je heel jong was, ontspannen, natuurlijk en vrij. In deze staat is  ventrale vagus actief. Je ervaart veiligheid, vertrouwen en verbinding met de wereld om je heen.

Zelfonderzoek

Je als een soort nulmeting eens bij jezelf stil staan in hoeverre je flow ervaart in je leven en je verbonden voelt met jezelf en de wereld om je heen.

Geef je jezelf een voldoende of onvoldoende op de volgende aspecten:

• Helderheid
• Keuze
• In je centrum zijn
• Verbinding
• Uitdaging
• Vertrouwen

In het programma Rust en Helderheid gaan we verder met al deze aspecten van flow.